Vormgeving: Forsrood   

HOME

Foto Chazia: Jan van Galen

Realisatie & onderhoud: Webmar

Chazia’s columns

DE TERUGKEER VAN DE MENS

Tijdens de speech van trendwatcher Adjied Bakas op het afgelopen ETTU congres, gebeurde er iets ironisch. Zijn verhaal ging over de toekomst van de technologie. De oneindige toepassingen van het internet zullen ons leven volledig bepalen. Iedere ochtend worden we gewekt door een spiegel, die ons vertelt hoe onze dag, en de rest van de wereld, eruit ziet. We zijn virtueel in 3D aanwezig op vergaderingen aan de andere kant van de wereld. Onze identiteit wordt steeds meer digitaal en al onze persoonlijke en professionele informatie is opgeslagen in de Cloud. Die uiteraard een geweldig doelwit vormt voor cybercriminelen. Je reputatie kan door een hacker in Wit Rusland aan gruzelementen worden geslagen met geshopte foto?s en nep-informatie over misdaden die je nooit hebt begaan. Oorlogen worden virtueel gevoerd. Persoonlijk contact is overbodig. De consument bezoekt zijn bank slechts eens in de 7 jaar.

Om dit te illustreren, wilde Bakas wat filmpjes vertonen. Een technologie goeroe in een zaal vol internet specialisten, dat beloofde wat! Ik voelde me zo 20-e eeuws met mijn papieren presentatiekaartjes in de hand. Met een veelbelovende grijns drukte hij op een toets. Er gebeurde... niets. Technische hapering aan het begin van de dag, kan gebeuren. Hij duwde nog eens. En opnieuw. Minutenlang. Een technicus kwam erbij. Maar geluid en beeld bleven weigeren. Mijn kaartjes werden ineens een bron van zelfvertrouwen. Ouderwets, dat papier, maar het laat me nooit in de steek! De storing vormde een schril contrast met het verhaal over de technologie van de toekomst. En toonde er meteen het gevaar van. Op een dag wordt de mens volledig geregeerd door techniek, waar hij zelf eigenlijk niets van snapt. Wat gebeurt er als die techniek uitvalt? Ik begreep niet waarom de welbespraakte Bakas de inhoud van zijn eerste filmpje niet gewoon samen vatte. Hij maakte een paar grappen over het probleem, maar vertelde het verhaal niet in zijn eigen woorden. Communicatie is een boodschap die door een zender naar een ontvanger wordt gestuurd. Het filmpje moest slechts de illustratie van de boodschap zijn. Maar doordat het zo lang stil viel, werd de techniek de boodschap.

Technologie die de mens de baas wordt. We zien het ook in het dagelijks leven. Ook u bent vast wel eens in de problemen gekomen door een falend navigatiesysteem in uw auto. En ook u verlangde toen vast heftig naar meer topografische kennis in uw eigen hersenen.
Een beangstigende ervaring had mijn moeder onlangs. Ze was in Amsterdam beroofd van 1200 euro. Niet door een Marokkaan uit West, als u dat denkt. Maar door haar eigen bank op de chique Apollolaan in Zuid. Een corrupte medewerker had een overschrijving in haar naam gedaan. Een week lang probeerde ze iemand aan de telefoon te krijgen die zich dit zou aantrekken. Ik mailde mijn preferred banker, die mijn moeder netjes belde met de mededeling dat dit onderwerp niet in haar pakket viel. Alle medewerkers verscholen zich achter callcenters en websites. Uiteindelijk ontving mijn moeder een briefje van 2 regels.
Medewerkster AL78532CS (Werken er robots bij ABN/AMRO?) meldde dat de computer had geconstateerd dat de handtekening op de bewuste overschrijving overeen kwam met die van mijn mijn moeder. Het apparaat had gelijk, mijn moeder loog of was gek. Einde discussie. Als individu was mijn moeder volledig overgeleverd aan onzichtbare kwade krachten in een technologisch vacuum. Maar die ongrijpbare vijanden hadden op hun beurt wel volledig inzicht in waar mijn moeder woont, waar ze zich beweegt, wat ze doet en hoeveel zij bezit. Wat betekent dat voor alle andere rekeninghouders? Wij hebben geen van allen inzicht in wat zich afspeelt achter de zielloze “brand” die de bank is geworden. En de verzekeraar. En het nutsbedrijf. En wie weet, straks de overheid?
Er volgde een week van stress. Meerdere bezoeken aan de politie, hulde trouwens voor het krachtige blauw op kantoor! En een paar ordinaire dreigementen van mij, dat ik de media zou bellen. Niet chic, maar het was mijn laatst troef en het werkte. Ineens mocht mijn moeder met de onderdirecteur van de vestiging komen praten. Hij had zelf research gepleegd en moest mijn moeder gelijk geven. Om redenen van privacybescherming geef ik geen details, maar alleen een menselijke blik kon de fraude detecteren. Juist omdat de pleger zelf ook een mens was. De computer had geen rekening gehouden met onlogisch en onvoorspelbaar gedrag. En faalde daardoor in zijn analyse. Uiteindelijk kreeg mijn moeder haar geld terug.

Terug naar het congres. Toen alle apparaten weer meewerken, werd het verhaal van Bakas weer groots en meeslepend. Totaal verrassend vond ik zijn conclusie. Hij voorspelt dat de menselijke maat de techniek tenslotte zal corrigeren, zodat we er niet door worden verzwolgen. Hij gaf een aantal voorbeelden die deze nieuwe golfbeweging op dit moment inzetten. Wie de laatste James Bond film, Skyfall, zag, kan dit beamen. Midden in de internetrevolutie, in de wereld van de wizzkids, krijgt 007 een verleden, en een ziel. En speelt een gedciht een cruciale rol. Het kan geen toeval zijn. We willen de menselijke maat inderdaad terug!

Chazia